Steeds meer consumenten raken verstrikt in het web van malafide elektriciens. Wat begint als een simpele spoedklus bij stroomuitval of kortsluiting, eindigt geregeld in een financiële en emotionele nachtmerrie. Klachten over torenhoge rekeningen, slecht of helemaal niet uitgevoerde werkzaamheden en oplichting stapelen zich op. En dat is allang geen uitzondering meer: nog nooit werden zoveel meldingen van oplichting door elektriciens gedaan als in 2024, zo blijkt uit berichtgeving van de FOD Economie. Ook verschillende Nederlandse media en consumentenorganisaties waarschuwen voor misstanden in de sector.
Stel: je zit zonder stroom of hebt kortsluiting. Je hebt snel een elektricien nodig, dus je opent Google en zoekt naar een vakman in de buurt. Je klikt op een professioneel ogende website, compleet met keurige foto’s, een lokaal telefoonnummer en misschien zelfs tal van positieve reviews. Alles lijkt in orde – tot de elektricien langskomt. Binnen een paar minuten is de klus ‘geklaard’, maar de rekening blijkt honderden tot soms wel duizenden euro’s te bedragen. Wie niet betaalt wordt bedreigd en probeer je later contact op te nemen? Dan is het bedrijf niet voor rede vatbaar. Geen toenadering, geen herstel, geen verhaal te halen.
Slachtoffers door heel Nederland en België
Helaas komen dit soort gevallen steeds vaker voor. In zowel Nederland als België duiken steeds meer schrijnende verhalen op van consumenten die slachtoffer zijn geworden van malafide elektriciens. Een gezin uit Alphen aan den Rijn kreeg een factuur van duizenden euro’s voor werkzaamheden die nooit zijn uitgevoerd. In het Belgische Hasselt moest een inwoner maar liefst 2.345 euro afrekenen voor het aandraaien van een paar schroeven. En in Krommenie werd een nep-elektricien op heterdaad betrapt door een oplettende bewoner. Maar dat is eerder uitzondering dan regel: in de meeste gevallen komen mensen pas achteraf tot de pijnlijke ontdekking dat ze zijn opgelicht.
Online reageren elektriciens regelmatig gefrustreerd over de wildgroei aan malafide collega’s. “Als ervaren elektricien van 62 kom ik dit soort praktijken veelal tegen. Er zijn veel zogenaamde elektriciens zonder ook maar een opleiding”, aldus een elektricien uit Amsterdam.
Probleem verergerd door opkomst AI
De werkwijze van malafide elektriciens is geraffineerd. Oplichters kopen advertentieruimte in bij zoekmachines, zodat hun website bovenaan verschijnt bij zoekopdrachten als ‘elektricien spoed’. Eerder verwijderde de zoekgigant al tienduizenden advertenties van malafide slotenmakers vanwege vergelijkbare praktijken. Diezelfde problematiek doet zich nu ook voor in de wereld van elektriciens. Maar daar blijft het niet bij. Steeds vaker verschijnen deze nepbedrijven ook bovenaan de reguliere zoekresultaten. En dat probleem is in de afgelopen tijd alleen maar verergerd door de opkomst van kunstmatige intelligentie, zo concludeert Rob van Vondel, oprichter van een vergelijkingssite voor elektriciens in Nederland en België.
“Met behulp van kunstmatige intelligentie kunnen oplichters tegenwoordig binnen een paar uur een complete website uit de grond stampen, inclusief professioneel geschreven teksten en realistische foto’s die nauwelijks van echt te onderscheiden zijn. Zo’n site oogt professioneel en wekt de indruk dat het om een lokaal, betrouwbaar bedrijf gaat, maar in werkelijkheid gaat het om oplichters zonder diploma, ervaring of de intentie om goed werk te leveren”, waarschuwt Van Vondel. “Zelfs het telefoonverkeer kan worden geautomatiseerd, waardoor het lijkt alsof je met een echt bedrijf belt, terwijl je in werkelijkheid met een callcenter of AI-assistent spreekt. De schade is niet alleen financieel, maar tast ook het vertrouwen aan in een sector waar betrouwbaarheid van levensbelang is.”
Initiatief moet oplichting door nep-elektriciens voorkomen
Met vooruitziende blik lanceerde Van Vondel daarom in 2021 het platform Elektricien.com waar consumenten rechtstreeks in contact komen met een betrouwbare elektricien in de buurt. Het platform werkt enkel met zorgvuldig geselecteerde vakmensen door een externe partij. “Niet iedereen kan zich zomaar aansluiten”, vertelt Van Vondel. “Elke elektricien wordt handmatig gescreend door onze partner op ervaring, certificering en klanttevredenheid. Zo maakt Elektricien.com het voor consumenten eenvoudig en veilig om een vakbekwame elektricien te vinden.” Inmiddels zijn tientallen betrouwbare elektriciens door heel Nederland en België aangesloten via het platform. Elektricien.com is bovendien gratis te gebruiken voor consumenten en ook elektriciens kunnen zich vrijblijvend aanmelden.
Tips voor het herkennen van onbetrouwbare elektriciens
Om consumenten beter te beschermen tegen oplichters, deelt Van Vondel tot slot enkele handige tips om onbetrouwbare elektriciens te herkennen. “Een eerste aanwijzing is een beschrijvende bedrijfsnaam, zoals ‘Elektricien Amsterdam 020’ of iets dergelijks. Dit zijn vaak geen echte bedrijfsnamen, maar zoektermen die oplichters gebruiken om beter gevonden te worden in de zoekmachine. Maar ook achter ‘gewone’ bedrijfsnamen kunnen oplichters schuilen, dus het is altijd belangrijk om een bedrijfsnaam te verifiëren via het register van de Kamer van Koophandel. Als er geen KvK-nummer op de website staat, is dat direct al een belangrijk signaal”, aldus Van Vondel.
“Daarnaast is het verstandig om altijd het adres van een bedrijf te controleren. Gebruik bijvoorbeeld Google Streetview om te checken of er daadwerkelijk een bedrijfsnaam op de gevel staat. Wees dus ook alert als het bedrijf gevestigd is in een bedrijvenverzamelgebouw. Een andere rode vlag is een overvloed aan positieve reviews, die zelfs op externe platforms nep kunnen zijn. Zoek daarom altijd de bedrijfsnaam op, gevolgd door het woord ‘oplichters’, om eerdere ervaringen te checken. En vergeet niet om keurmerken en een lidmaatschap bij brancheorganisaties te verifiëren. Enkel en alleen een logo op een website zegt vandaag de dag helaas niets meer. Twijfel je of vertrouw je het niet? Gebruik dan een online vergelijker als veilig alternatief”, besluit Van Vondel.
Dit bericht is gepubliceerd op ANP